Wiele osób myśli, że uruchomienie strony internetowej to najczęściej kupno gotowego szablonu dla Drupala, Worpdressa czy innego systemu, a następnie wrzucenie tego na serwer, i że to koniec prac. Takim podejściem z góry skazujemy się na porażkę biznesową, stratę czasu i pieniędzy. Z tego poradnika dowiesz się jak dobrze zbudować serwis internetowy.
1. Określ cel istnienia strony internetowej
Niezależnie od tego, czy uruchamiasz pierwszą stronę internetową, czy robisz nową wersję istniejącej strony, musisz kierować się jakimś celem. Zakładam, że pracujesz w firmie (prawdopodobnie w dziale marketingu lub sprzedaży) lub jesteś jej właścicielem. W takim przypadku strona internetowa powstaje po to, aby przynosić korzyści biznesowe.
Najczęściej spotykane zadania stron internetowych to:
- pozyskanie potencjalnych klientów poprzez wypełnienie formularza na stronie;
- pozyskanie potencjalnych klientów poprzez zachęcenie ich do wizyty w siedzibie firmy;
- pozyskanie potencjalnych klientów poprzez zachęcenie ich do kontaktu telefonicznego;
- sprzedaż bezpośrednio przez stronę internetową (e-Commerce).
W przypadku formularzy możemy wyróżnić kilka ich wariantów. Najczęściej na stronie internetowej mamy jeden formularz kontaktowy, do którego kierujemy ruch ze wszystkich pozostałych podstron. Może się zdarzyć, że formularzy będzie więcej, np. jeśli oferujemy różne usługi i każda z nich wymaga innych danych od potencjalnego klienta.
Cele tworzenia strony mogą się różnić od podanych wyżej celów przykładowych. Warto się zastanowić nad kwestią tego, po co właściwie budujemy stronę internetową, w jakim elemencie naszych procesów marketingowych i sprzedażowych będziemy chcieli ją wykorzystać.
2. Ustal sposób pracy - podziel projekt na etapy
Zanim przejdziemy dalej — pamiętaj o ważnej rzeczy, która sprawi, że uruchomisz szybko pierwszą wersję strony internetowej — podziel swoje wymagania odnośnie strony na listę kroków/części i realizuj je w etapach.
Wielokrotnie widziałem bardzo długie listy elementów, które mają się znaleźć na stronie internetowej. Dział marketingu czy właściciel firmy często chciałby mieć na stronie wszystko to, co zobaczy u konkurencji czy też na innych stronach, i to najczęściej na wczoraj. To nie jest dobra droga.
Spisuj wszystkie pomysły, ale w pierwszej wersji zrób tylko to, co rzeczywiście jest konieczne. Na początek (jeśli nie masz jeszcze strony w internecie) może to być nawet tylko strona główna z ogólnym opisem firmy i formularzem kontaktowym. Możesz to rozszerzyć o podstronę z opisem usług czy produktów.
Dużo lepszym podejściem jest uruchomienie mniejszej/bardziej okrojonej wersji i sprawdzenie jak będą z niej korzystać użytkownicy, niż wielomiesięczne (czasem wieloletnie) budowanie dużego serwisu korporacyjnego, którego większość funkcji nie będzie używana przez użytkowników. Małe kroki i obserwacja zachowań użytkowników to najlepszy sposób, aby nie przepalić pieniędzy oraz czasu na niepotrzebne rzeczy na stronie.
W niektórych przypadkach nie da się wystartować z bardzo małej strony, np. jeśli firma jest notowana na giełdzie, to musi umieścić na stronie szereg informacji (np. notowania, aktualności, dokumenty finansowe, itp.). Jednak i w takiej sytuacji zawsze można wydzielić elementy konieczne w pierwszej wersji strony i elementy opcjonalne - do realizacji w kolejnych etapach.
3. Zaplanuj strukturę treści
Struktura treści to dokument tekstowy opisujący co właściwie będzie się znajdować na stronie internetowej; co odwiedzający będzie mógł na niej znaleźć i przeczytać. Są różne sposoby tworzenia struktury treści: m.in. tekstowo, wizualnie (mapy myśli, diagramy).
Poniżej znajdziesz przykładową strukturę treści. Będzie to tylko ogólny zarys, punkt startowy, który należy rozbudować o własny przypadek. Każda strona internetowa, każda firma będzie miała trochę inne cele, usługi, produkty, a więc też inną strukturę treści.
Będę się starał rozbudowywać ten artykuł o kolejne przykłady struktury treści.
Struktura treści dla strony małej firmy usługowej
Ten przypadek można wykorzystać dla prawie każdej małej firmy usługowej, działającej często lokalnie. W opisie będzie kilka wstawek dla gabinetu weterynaryjnego, aby podać konkretne przykłady.
- Strona główna:
- Banner ze zdjęciem (np. biuro, zespół, itp.), główne hasło, krótki opis;
- Nasz zespół: kto świadczy usługi, jakie ma doświadczenie;
- Nasi klienci (jeśli to strona weterynarza to nasi podopieczni: zdjęcia zwierząt z opcjonalnymi opisami);
- 1-3 ostatnie wpisy na blogu.
- Nasz personel (nasz zespół):
- Szczegółowe informacje o osobach realizujących usługi. Dlaczego klient powinien im zaufać i skorzystać z ich umiejętności.
- Pacjenci (klienci), portfolio, przykładowe realizacje:
- Szerszy opis zwierząt, zdjęcie i opis rodzaju leczenia. Tu dużo więcej niż na stronie głównej. Opisujemy bardziej szczegółowo, aby klient znalazł na liście przypadek realizacji usługi potrzebny do tego, czego szuka.
- Jak możemy Ci pomóc (Usługi):
- Podstrona z opisem najczęściej realizowanych usług. Dla weterynarza mogą to być np.: szczepienia, zabiegi, operacje, kontrole;
- Warto rozbudować stronę z usługami o podstrony. Na stronie /uslugi/ zrobić listę wszystkich usług z krótkim opisem, a większy opis zrobić na podstronach, np : /uslugi/szczepienia-psow/, /uslugi/rtg-psow/, itp.;
- Blog/porady:
- W czasie gdy dla Google bardzo liczy się treść, a content marketing jest bardzo ważnym elementem działań marketingowych, nie powinniśmy rezygnować z bloga. Regularnie, minimum raz na miesiąc, na stronie powinny się pojawiać nowe porady na blogu. Dla weterynarza mogą to być porady np: „Jak znaleźć dobrego weterynarza”, „Czy iść do weterynarza, jeśli mój pies ....”, „Czy zbadać psa/kota/.. na ....”, „Jakie szczepienia powinien mieć pies” itp. Chodzi o teksty, które mogą być wyszukiwane przez potencjalnych klientów i jednocześnie mogą być powiązane z jakąś płatną usługą;
- Z treści bloga powinniśmy linkować do strony z usługami. np. na wpisie „Czy zrobić prześwietlenie łapy psa, jeśli kuleje” można dodać link do /uslugi/rtg-psow/.
- Kontakt:
- Moim zdaniem na samej górze strony kontaktowej zawsze powinien być formularz. Dobrze jest zachęcać użytkowników strony do jego wypełniania. Taką akcję możemy później łatwo mierzyć, np. sprawdzać z jakich źródeł mamy najwięcej wypełnień formularza (z Adwords, z Facebooka, mailingu, itp). Wiemy wtedy, na jakich działaniach warto się skupić, aby pozyskać szersze grono internautów zainteresowanych naszą usługą/ofertą;
- Pod formularzem powinna być mapka oraz dane teleadresowe;
- Warto dodać na stronie kontaktu również odnośniki do profili w social media, opcję zapisania się na newsletter, itp.; czyli wszelkie opcje umożliwiające użytkownikowi dłuższy kontakt z nami.
4. Dodaj blog do strony internetowej
Jak zauważyłeś, w powyższym przykładzie dodałem sekcję blogową. Uważam, że to bardzo istotna część każdej strony internetowej. Obecnie content marketing, szczególnie w B2B, jest jednym z głównych źródeł generowania leadów.
Na etapie planowania swojej strony internetowej, zastanów się również nad tym, w jaki sposób będzie działał blog, jakiego typu treści będą publikowane, kto je będzie tworzył, jak często, gdzie będą dystrybuowane (social media, newsletter, itp.), skąd będą zdjęcia czy filmy.
5. Zaplanuj stronę główną oraz nawigację
Pamiętaj, że tworzysz stronę zarówno dla osób, które pierwszy raz ją odwiedzają, jak również dla tych, które już na niej były. Tym nowym użytkownikom musisz szybko zakomunikować, czym właściwie zajmuje się firma. Ponownie odwiedzającym musisz umożliwić łatwą i wygodną nawigację po całej strukturze strony oraz pozwolić na skontaktowanie się z Tobą w łatwy sposób - aby zakupić produkt/usługę.
Dla nowych użytkowników często poświęca się górną część strony głównej. W tym miejscu należy wpisać krótko czym się firma zajmuje i zachęcić do obejrzenia dalszej części strony głównej lub innych podstron.
6. Zrób makiety (mockupy)
Zaplanuj teraz konkretnie, co będzie wyświetlane na każdej z podstron. Co będzie w menu, co w nagłówku, co w treści i w jakiej kolejności. Ten plan powinien być przemyślany. Warto na końcu każdej strony dodać CTA (call to action), czyli wezwanie użytkownika do działania. Takim CTA może być przycisk z napisem „skontaktuj się z nami”, który przekieruje użytkownika do strony kontaktowej.
Aplikacje do robienia mockupów:
- Google Docs - Rysunki lub Prezentacje https://www.google.pl/intl/pl/docs/about/
- Pencil https://pencil.evolus.vn
- UXPIN https://www.uxpin.com
Więcej alikacji można znaleźć w Google.
7. Przygotuj treści
Przed budową strony internetowej przygotuj konkretne treści dla każdej z podstron. To z pozoru prosty etap, ale klienci kupujący usługę wykonania strony internetowej często mają problem z samodzielnym wypełnieniem strony treścią. Nie wiedzą jak się za to zabrać. Dlatego już na tym etapie warto przygotować treści.
8. Zrób grafikę (design)
Treści przydadzą się w tym etapie. Jeśli grafik ma makiety oraz treści, wie ile tekstu będzie w danym akapicie, w danym bloku na stronie, to łatwiej mu zaprojektować ładnie wyglądającą stronę. Na podstawie mockupów i treści ten etap powinien przejść szybko i sprawnie. Zależnie od złożoności strony etap ten zajmie od kilkudziesięciu do kilkuset roboczogodzin.
9. Wybierz technologię
Mamy makiety, treści, grafikę. Czas wybrać technologię. Warto uwzględnić w wyborze następujące czynniki:
- Treści na stronie powinny być edytowalne z poziomu panelu administracyjnego, bez konieczności wzywania programisty do pomocy.
- Małe zmiany konfiguracyjne powinny być również możliwe z poziomu panelu administracyjnego.
- Strona to inwestycja, strona powinna działać 2-5 lat, warto wybrać rozwiązanie, które przetrwa ten czas, aby nie było konieczności budowy za rok strony od nowa.
- Warto wybrać rozwiązanie, gdzie łatwo znaleźć pomoc. Jeśli to system komercyjny, to musi mieć dobre wsparcie producenta. Jeśli to system open source, to musi mieć dużą społeczność rozwijającą system oraz dużo firm świadczących usługi rozwoju i wsparcia.
W większości przypadków będziemy wybierać jedną z 2 opcji:
- SAAS czyli system do budowy stron internetowych w modelu abonamentowym. Płacimy stałą niską kwotę miesięczną ale nie mamy wpływu na rozwój możliwości systemu. Czasem może się okazać, że nie będzie możliwe zrobienie w systemie tego, czego potrzebujemy.
- System Open Source czyli darmowy system, który musimy dostosować pod nasze potrzeby. Tu mamy najczęściej jednorazową opłatę na początku i ewentualnie później opłaty za rozwój lub utrzymanie.
Systemy SAAS:
- WIX
- Squarespace
- Site123
- Weebly
Więcej znajdziesz w Google.
Systemy Open Source:
- Wordpress: najczęściej używany, szczególnie do małych stron.
- Drupal: mniej popularny w internecie ze względu na skomplikowanie przy budowie strony, jednak ma bardzo dużo możliwości rozwoju, integracji, jest bardzo bezpieczny. Drupal ma dużo gotowych dystrybucji, czyli zestawu modułów przeznaczonych pod konkretne potrzeby - zobacz listę dystrybucji. Jedną z dystrybucji jest Droopler tworzony przez firmę Droptica.
Bardzo dobra lista systemów open source znajduje się pod adresem https://itsfoss.com/open-source-cms/
10. Zbuduj serwis internetowy
Po wyborze technologii można zacząć prace. Tutaj moim zdaniem ważne jest podzielenie prac na etapy i regularne obserwowanie postępu. Bardzo dobrze sprawdza się tutaj SCRUM, który wymusza na zespole i kliencie regularne przeglądy prac oraz dyskusje o kierunku. Najgorsze co może być to kilka tygodni pracy i dopiero na końcu prezentacja rezultatów. Wtedy często okazuje się, że wymagania zamawiającego nie zostały spełnione z różnych powodów, najczęściej z powodu braku dobrej komunikacji.
11. Uruchom serwis internetowy na serwerze hostingowym
Do hostowania strony warto wybrać dobrze działający hosting. Może to być hosting współdzielony, serwer wirtualny, hosting w chmurze czy serwer dedykowany. Na małe strony wystarczą hostingi za kilkadziesiąt złotych miesięcznie. Na bardziej złożone serwisy z dużym ruchem często trzeba kilkaset czy nawet kilka tysięcy złotych miesięczne wydać na hosting.
12. Dbaj o serwis i go rozwijaj (utrzymanie serwisu)
Utrzymanie strony to najczęściej:
- Aktualizacje bezpieczeństwa systemów open source (np Wordpress, Drupal). Ważne, aby aktualizować system czy dodatkowe moduły tuż po pojawieniu się nowych wersji poprawiających bezpieczeństwo.
- Wprowadzanie małych zmian na stronie, nie tylko w treści, ale też w konfiguracji.
- Poprawa błędów znalezionych po uruchomieniu serwisu internetowego.
O tym etapie też należy pamiętać. Często właściciele stron zapominają o utrzymaniu, a szczególnie o aktualizacjach bezpieczeństwa. Jest to proces, który koniecznie trzeba zaplanować, jeśli się chce posiadać stronę internetową.
Warto też myśleć o rozwoju. Wraz z rozwojem firmy będzie potrzeba zmian na stronie internetowej. Warto wybrać rozwiązanie, które będzie umożliwiało taki rozwój (np. integrację z systemami CRM, ERP, narzędziami marketingowymi, itp.).
13. Skieruj użytkowników na stronę internetową
Co z tego, że będziemy mieli ładną stroną wykonaną w solidnej technologii, jeśli nie będzie na niej użytkowników, którzy przełożą się na klientów. Wydamy pieniądze, ale nic na tym nie zarobimy.
Strona internetowa powinna być inwestycją w marketing i sprzedaż. Powinna się zwrócić. Konieczne jest więc zaplanowanie, jak użytkownicy mają trafiać na stronę internetową.
Jednym ze źródeł są wyszukiwarki. Warto zadbać, aby strona była dobrze zoptymalizowana pod wyszukiwarki (SEO). Strona powinna posiadać odpowiednią strukturę treści, strukturę adresów URL, Sitemapy (XML i HTML), nagłówki (H1, H2, itp). Temat SEO jest dużo większy. Warto się z nim zapoznać budując stronę internetową lub skorzystać z porad specjalistów.
Innymi źródłami wejść na stronę mogą być media społecznościowe. Warto zadbać o meta tagi, które poprawnie wyświetlą udostępniane podstrony.
Dobrym źródłem ruchu są też newslettery. System powinien umożliwiać łatwą integrację np. z Mailchimp, Freshmail lub innym systemem.
Podsumowanie
Artykuł ten powstał, aby pomóc zaplanować budowę strony internetowej. Mam nadzieję, że się komuś przyda i pozwoli wyeliminować błędy oraz lepiej zaplanować prace. Artykuł będzie regularnie ulepszany, aby ten proces był jeszcze lepiej opisany. Jeśli masz propozycje usprawnień, to pisz na info@drupal.org.pl. Jeśli za pomocą tego artykułu poprowadziłeś budowę serwisu internetowego od początku do końca, to pochwal się tym i wyślij wiadomość na ten sam adres e-mail :)